NIEMANDSLAND. De bus naar Ieper vertrekt om 6:30 uur en we komen er rond 13:00 uur aan. We bezoeken Museum In Flanders Fields en om 15:30 begraafplaats Tyne Cot Cemetery. We maken het blazen van the Last Post om 20:00 uur bij de Menenpoort mee. Om half twee gaan we naar bed, maar om half drie moeten we er weer uit vanwege de leerlingen. Maria en ik spelen badcop & goodcop oftewel Bedkop en Goedkop. Om half 4 is de rust weer gekeerd. Om half negen vertrekt de bus weer – dit keer naar Canadees herdenkingspark Vimy Ridge. We krijgen een rondleiding in de tunnels en gaan daarna naar de Canadese begraafplaats. Vinyl Ridge zelf is een enorm en imposant monument. We lunchen en brengen tot slot een bezoek aan de Soldatenfriedhof Neuville St Vaast. Dit is de grootste Duitse begraafplaats in Frankrijk. Om half twee gaat de reis terug naar Nederland waar we om half negen aankomen. Een indrukwekkende reis.

Ik krijg ook een onderdeel in de presentatie. Ik maak u deelgenoot van mijn ervaringen.

Het was een excursie vol tegenstellingen. Mijn vak gaat over leven en ik ging voor de eerste keer mee. Ik had geen interesse in oorlog, dood, verderf, zinloosheid en ellende. Nu werd ik gedwongen tot interesse, waardoor ik dingen wilde weten. Wat kan ik ervan leren?
De oorlog was van 1914 – 1918. Alweer 95 jaar geleden en veel is in stand gehouden. Oftewel nog maar 95 jaar geleden – 4 generaties, 1 lang mensenleven.
Het was een oorlog met oude en nieuwe oorlogvoering; daardoor duurde de oorlog zo lang. Oud: opvallen, wapens, pistolen. Nieuw: industrie, geweren, onopvallend.

Voor de winnaar zijn er goed onderhouden witte grafstenen, voor de verliezer minder onderhouden zwarte grafstenen.

De grond in Frankrijk is geschikt voor tunnels, de grond in Belgiƫ bestaat uit vette klei, water en daarin kunnen loopgraven.

In Vimy is er de bijzonderheid van het landschap, zo groen, zo vredig, zo glooiend in de zon met schapen erop. Maar ook: danger, er ligt nog wat in de grond, in deze oneffenheid moest je je uit de voeten maken.

Heden en verleden: groepen jongeren toen en nu. 18-jarigen naar het front, gestorven op het slagveld. Indrukwekkend. Gesprekken, samen eten, je slaapplaats delen. Derdeklassers, op reis zijn en wij wilden het ook nog goed hebben met elkaar. Indrukken die je als mens niet meer vergeet, ondersteund door beelden die blijven hangen – een landschap vol kraters, met dode bomen en her en der een kruis. Het beeld in je hoofd laat je niet los.